Kermissen in dorpen dreigen te verdwijnen

De toekomst van de kermissen in de kernen van de gemeente Wijchen blijft onzeker. Zonder financiële ondersteuning moet uit worden gegaan van een verschraling van de kermissen en op termijn van het wegvallen hiervan.

Door Lars Regeer

Dat concludeert het onderzoeksbureau Droogh Trommelen en Partners (DTNP), dat door de gemeente Wijchen werd gevraagd om onderzoek te doen naar het toekomstperspectief van de dorpskermissen.

Aanleiding voor het onderzoek is de huidige staat waarin de kermiswereld verkeert. Mede door gestegen exploitatiekosten en teruglopende bezoekersaantallen wordt het steeds lastiger om een winstgevende kermis te organiseren, vooral in kleinere plaatsen. Ook in de gemeente Wijchen is deze trend zichtbaar. De organisatoren van dorpskermissen merken dat het steeds lastiger wordt om een grotere attractie te boeken of dat exploitanten zich op het laatste moment terugtrekken. In de afgelopen twee jaar gingen twee kermissen niet door. Zo ging de kermis van Hernen in 2022 niet door, die in Balgoij werd in 2023 geannuleerd.

Toekomstbeeld niet rooskleurig
In het rapport van DTNP worden meerdere oorzaken genoemd van de teruglopende kermissen in dorpskernen. Naast hogere exploitatiekosten, ingegeven door hogere kosten voor energie, transport en onderhoud, hebben de dorpskermissen steeds meer concurrentie te dulden. Andere vormen van vermaak (speeltuinen, attractieparken, gaming en streaming) houden de jeugd van de kermis weg. Daarnaast is het voor exploitanten aantrekkelijker om op een grotere kermis te staan, zijn mensen mobieler geworden, waardoor afstanden tot grotere kernen relatief kleiner worden en neemt de kermispopulatie in de dorpen af door vergrijzing.

Al met al is het toekomstbeeld van de dorpskermissen niet rooskleurig. Zo schrijven de onderzoekers van DTNP dat ‘de ontwikkeling binnen de kermisbranche ertoe leidt dat grote attracties financieel niet meer uitkomen in de kleine kernen. Het inmiddels ontbreken van botsauto’s op alle kermissen in de kerndorpen van de gemeente Wijchen is daar een duidelijk en zichtbaar voorbeeld van. Zelfs als alle kosten voor een exploitant zouden worden vergoed en de kassa voor de exploitant is, dan is het vaak nog steeds interessanter om tijdens het kermisseizoen te kiezen voor een grotere kermis.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Aanbevelingen
De organisatoren van de kermissen in de dorpen en de gemeente Wijchen kunnen meerdere acties ondernemen om te voorkomen dat de dorpskermissen straks voorgoed verleden tijd zijn. Zo noemt DTNP het verhogen van de financiële bijdrage van de gemeente. De huidige bijdrage is al tien jaar hetzelfde. ‘Grofweg een verdubbeling van de subsidie naar 2500 á 3000 euro per dorp per jaar wordt als reëler gezien voor een kermis zonder attracties als botsauto’s. Een kermis mét grotere attracties vraagt een grotere bijdrage.’ Volgens het onderzoeksbureau is een verhoging van de financiële bijdrage overigens geen garantie dat een kermis op termijn in stand is te houden. Het verkleint wel de kans dat kermissen op korte termijn lokaal wegvallen.

Verder kan de vergunningverlening versimpeld worden, bijvoorbeeld door een vergunning voor meerdere jaren te verstrekken. Dit zou de organisatoren veel tijd en geld schelen. De organisatoren van de kermissen krijgen als aanbeveling om samen te werken met één exploitant en het moment van de kermis te heroverwegen, zodat ze buiten het kermishoogseizoen vallen en dus minder hoeven te concurreren met kermissen in grotere plaatsen. Hier is echter weinig animo voor omdat de kermisdatum bij iedereen ‘in de agenda staat’ en deze vaak is gekoppeld aan een ander evenement. Zo vindt de kermis in Niftrik tijdens de Gildefeesten plaats.

Nieuw evenementenbeleid
De gemeente heeft aangekondigd dat zij naar aanleiding van het onderzoek het huidige evenementenbeleid gaan herzien. Een voorstel met daarin een visie op de dorpskermissen in relatie tot het huidige evenementenbeleid zal tijdens de vergadering van de perspectiefnota aan de gemeenteraad worden gepresenteerd.