Studenten staan in de Hof van de Elst aan het bed, gaat dat wel goed?
AlgemeenIn de Hof van de Elst staan sinds het begin van dit jaar zorgmedewerkers in spé aan het bed. Onder supervisie van werkbegeleiders voeren studenten grotendeels de zorg uit. Gaat dat niet ten koste van de kwaliteit van de zorg? ‘De kwaliteit van zorg en het welzijn voor de bewoners en cliënten neemt op termijn juist toe.’
Door Lars Regeer
Eind januari opende ZZG zorggroep in Hof van de Elst de eerste leerafdeling in Wijchen. Dit is een afdeling op een woon- en zorglocatie voor ouderen en chronisch zieken waarbij studenten en stagiaires van de opleiding Verzorgende grotendeels de zorg uitvoeren. Dat doen zij onder supervisie van medewerkers die hen begeleiden. Locatiemanager Cecile Steentjes: “In 2040 hebben mensen twee keer zoveel zorg nodig, maar het aantal zorgmedewerkers blijft gelijk. We willen dat zorg voor iedereen beschikbaar, betaalbaar en passend blijft. Daarom hebben we samen met ROC Nijmegen onderzoek gedaan naar het opzetten van een leerafdeling. Hieruit bleek dat een leerafdeling positief bijdraagt aan de invulling van nieuwe zorgmedewerkers.”
De studenten komen vanuit ZZG of zijn zij-instromers. Van de zestien studenten komen er vijf uit een andere sector. Eerstejaars studenten Erik Post en Suzanne Terwijn komen beiden uit de logistiek. Eind januari maakten zij de overstap naar de zorg. Erik verzorgt momenteel de bewoners op De Passerel, waar mensen met geheugenproblemen wonen. Suzanne volgt het leerwerktraject op De Meander. De reden van hun ommezwaai is nagenoeg hetzelfde: werk doen waar ze voldoening uit halen.
De eerste maanden bevalt ze goed. Terwijn: “De leerafdeling is ideaal voor mij. Als studentmedewerker ontvang je salaris. Ik zou het niet kunnen veroorloven om naast een fulltime baan de schoolbanken in te gaan en voor mijn kind te zorgen. Ook ervaar ik de begeleiding als erg fijn. Voor veel zorgmedewerkers is dit nieuw. Ik vind dat ze dat heel goed oppakken.” Post: “Als student bepaal je zelf de volgorde waarin je werkprocessen aanleert. In totaal zijn dit er veertien. Hierbij kun je denken aan het reageren op onverwachte situaties en het inschatten van iemands gezondheidstoestand. Vaak vallen deze onderdelen samen met waar je in de praktijk tegenaan loopt. Ik leer hier iedere dag.”
De eerste twee maanden was het wel even wennen, aldus de leerlingen. Terwijn: “De vlag ging niet overal uit. Het zijn natuurlijk een hoop aanpassingen in een keer. In het begin mag je als student nog niet alle handelingen verrichten, denk aan het uitgeven van medicatie. Daar moesten sommige bewoners wel even aan wennen.”
“Om iedereen zo goed mogelijk te betrekken bij de leerafdeling hebben we van tevoren bijeenkomsten georganiseerd voor onze bewoners en cliënten en hun familie”, laat Erica Tap, coördinator van de leerafdeling weten. “Hierbij hebben we ook om commitment gevraagd en gekregen. Ook bewoners zien in dat extra handen nodig zijn om de groeiende zorgvraag aan te kunnen.”
Op termijn is het doel dat de leerafdeling voor meer ruimte op de werkvloer zorgt en er meer persoonlijke aandacht is voor bewoners en cliënten. Tap heeft goede hoop dat dat gaat lukken. Maar hoe zorg je er in de eerste paar maanden voor - waarbij de zorg wordt verleend door mensen die het vak nog moeten leren - de kwaliteit van zorg op peil blijft? Tap: “Alle studenten worden intensief begeleid door zorgmedewerkers die op hun beurt weer worden ondersteund door praktijkopleiders. Iedere dag worden er doelen opgesteld over wat de leerling wil bereiken. De praktijkopleiders zien hierop toe met betrekking tot de zorgprotocollen vanuit ZZG.”
Ook monitort ZZG met regelmaat onder zorgmedewerkers en studenten hoe zij de leerafdeling ervaren. “De eerste uitkomsten hiervan zijn positief. De studenten zijn erg blij met de leerafdeling en geven aan dat ze van elkaar leren. Uiteraard brengt deze nieuwe ontwikkeling uitdagingen met zich mee. Als zorgmedewerker kies je ervoor om in de zorg te werken. De rol van coach komt daar nu bij, een rol waar je in moet groeien. Deze rol zal ook niet voor iedereen geschikt zijn. Mocht het echt niet bij iemand passen, dan wordt er samen met de medewerker gezocht naar een andere werkplek binnen ZZG.”
De leerlingen zelf zien na enkele maanden al flinke verbeteringen. Post: “Inmiddels is er meer rust. De bewoners en familieleden zijn aan ons gewend geraakt en andersom. De zorgmedewerkers groeien ook steeds meer in hun rol van begeleider. In het begin vonden zij het nog weleens lastig om zaken uit handen te geven, waardoor de nieuwe manier van werken als extra belasting werd ervaren. Hoe meer we zelfstandig kunnen, hoe meer de druk eraf gaat en het welzijn van de bewoners erop vooruitgaat.”
Rita Sip-Frederiks, bewoonster van de Passerel, kon vanaf het begin goed overweg met de nieuwkomers. “Erik doet het hartstikke goed. Hij kan mijn steunkousen aantrekken als de beste!” Dat de medewerkers in spé nog niet alle handelingen mogen verrichten en nog lerende zijn, vindt ze niet erg. “We hebben allemaal een vak moeten leren, nietwaar? Ook vind ik het leuk om ze hier en daar verder op weg te helpen. Ik heb ook het idee dat ze graag naar mij toekomen. ‘Bij Rita is het altijd gezellig’, zeggen ze.”
Terwijn en Post zien een mooie toekomst voor zich binnen ZZG. “Wellicht worden wij straks werkbegeleider en helpen we nieuwe talenten verder op weg”, blikt Suzanne vooruit. Erik kijkt al verder en hoopt nog een studie aan zijn cv toe te voegen. “Ik heb mijn middelbare schooltijd een beetje verkwanseld. Dat ben ik nu aan het inhalen. Ik zou wel meer willen leren over het ziektebeeld van mensen met dementie zodat ik hen beter kan begrijpen.”
De leerafdeling kent in principe geen einddatum. Zolang er genoeg aanwas van talent is, blijft deze geopend. Tap: “Momenteel zijn we al druk bezig met het komende leerjaar. Er zijn nog enkele plekken vrij dus wie zich geroepen voelt, is van harte welkom.”